W sierpniu 2022 r. ekspedycja archeologów z UW odkryła cmentarzysko jaćwieskie, datowane na okres od późnego wieku XI do końca wieku XIII.
- Jaćwingowie przemknęli po naszej historii jak kometa. Zabłyśli pięknym, choć złowrogim światłem, a potem zniknęli, trochę na własne życzenie. Przeprowadzone badania pozwoliły obalić wiele mitów na ich temat -
podkreśla dr hab. Tomasz Nowakiewicz z Wydziału Archeologii UW, kierownik ekspedycji.
Wcześniej, w 2020 i 2021 roku, na zachód od Raczek (powiat suwalski) zostały przeprowadzone badania rozpoznawcze, przygotowujące zespół do pełnowymiarowego sezonu badawczego.
Prace archeologiczne na stanowisku w Puszczy Augustowskiej, sierpień 2022. Fot. Aleksandra Rzeszotarska-Nowakiewicz. Fotografia z artykułu Justyny Weber "Domknięty półksiężyc", od strony 22 do 23, pod adresem http://bit.ly/pismo-uw
Znalezione na cmentarzysku elementy wyposażenia bojowego świadczą o wysokim stopniu zorganizowania i zaawansowania wojennego jaćwieskich drużyn, a także ich wysokiej mobilności. - Uzbrojenie jest pierwszorzędne i zestandaryzowane, czasami rejestrowaliśmy wręcz komplety osobistego wyposażenia, a nierzadko i spektakularne łupy wojenne zdobyte na przeciwnikach z ziem ruskich, polskich i pruskich (krzyżackich). Oznacza to, że Jaćwingowie - wbrew temu, co wynika z wyobrażeń wyniesionych ze szkolnych lektur - nie byli ubogimi leśnymi Kiemliczami, ale potrafili uformować dynamiczne i skuteczne oddziały jeźdźców, wyposażonych w ofensywną i dobrą jakościowo broń - mówi dr hab. Tomasz Nowakiewicz, dodając: - Widać bardzo wyraźnie, że nie powinni być oni traktowani tylko jak ofiary krzyżackiego miecza, ale zgodnie z ujawnionym w wyniku prac archeologicznych obrazem - również jako dobrze zorganizowana społeczność, mająca dostęp do większości ówczesnych technologii i surowcowego bogactwa. Gdybyśmy - np. pod względem skali produkcji metalurgicznej - chcieli ich zestawić z wczesnośredniowiecznym Mazowszem czy nawet Wielkopolską, to są dwa różne światy, z przewagą dla Jaćwingów.
- Dużym zaskoczeniem dla badaczy było odkrycie, że Jaćwingowie w zakresie kultury materialnej byli w niewielkim stopniu podobni do swoich pobratymców z zachodu, czyli do Prusów, natomiast pod pewnymi względami trudno ich odróżnić od Litwinów czy Łotyszy -
dodaje kierownik prac.
Groty znalezione na stanowisku archeologicznym w Puszczy Augustowskiej. Fot. Tomasz Nowakiewicz. Fotografia z artykułu Justyny Weber "Domknięty półksiężyc", od strony 22 do 23, pod adresem http://bit.ly/pismo-uw
Więcej o sierpniowych badaniach jaćwieskich cmentarzysk w 104 numerze pisma UW, w artykule Justyny Weber "Domknięty półksiężyc", od strony 22 do 23, pod adresem http://bit.ly/pismo-uw .
Projekt „Puszcza jaćwieska” https://www.facebook.com/TerraDesolata1
