Kraina EGO - egoturystyka.pl

Przebieg trasy: Olecko – Sedranki – Pieńki – Babki Oleckie – Dąbrowskie – Małe Borawskie – Plewki - J. Garbas – Jaworek – Plewki – Bialskie Pola – Biała Olecka – Lenarty – Babki Oleckie – Pieńki – Sedranki – Olecko.

Trasa oznaczona kolorami fioletowym i czerwonym  

Warto zobaczyć:

Jezioro Oleckie Wielkie – jest najgłębszym jeziorem Ziemi Oleckiej – 45,2 m głębokości. Przez jezioro przepływa Lega. Wokół jeziora prowadzi ścieżka dydaktyczna „Wiewiórcza Ścieżka”. Nad jeziorem od strony miasta plaże miejskie i przystań żeglarska.

Lenarty – bardzo interesujący architektonicznie dwór z pierwszej poł. XIX w. Elewacja frontowa od strony dawnego podwórza. Budowla założona na rzucie prostokąta, parterowa ze ścianką kolankową, przekryta dwuspadowym dachem. W kierunku wschodnim od zespołu prowadzi aleja lipowa na dawny cmentarz dworski. W pobliżu Jezioro Białe (obecnie stawy), przez które przepływa Lega. Liczne miejsca lęgowe ptactwa wodnego. Można obserwować polujące tu błotniaki stawowe, widuje się też orliki krzykliwe wpisane do Czerwonej Księgi jako gatunek zagrożony.

Biała Olecka – dawny zespół pałacowo-parkowy z rozległą częścią gospodarczą i pięknie usytuowany nad rozlewiskami rzeki Lega. Pałac w stylu neobarokowym wzniesiony na planie prostokąta z wielobocznymi wieżyczkami na narożach od frontu przykryty wysokim dachem czterospadowym.

---

Przebieg: Olecko- Sedranki- Pieńki- Babki Oleckie- Dąbrowskie - Małe Borawskie- Plewki- J.Garbaś - Jaworek- Plewki- Bialskie Pola - Biała Olecka- Lenarty - Babki Oleckie- Pieńki - Sedranki - Olecko.

Charakterystyka: Długość - 43 km, do Jaworka - 22 km, skrótem z Plewek do Bialskich Pól - 34 km (znaki czarne).

Kilometrowy opis trasy.

0,0 km - trasę rozpoczynamy przy "Kamiennym Mostku" nad Legą przy jej wypływie z jeziora, poruszamy się zgodnie ze znakami fioletowymi. Za mostkiem skręcamy w lewo, w stronę jeziora i jedziemy nadjeziorną "Wiewiórczą Ścieżka". Po prawej Jezioro Oleckie Wielkie - jest najgłębszym jeziorem Ziemi Oleckiej - 45,2 m głębokości. Przez jezioro przepływa Lega, aby potem przeciąć całe miasto i popłynąć do Bagien Biebrzańskich poprzez Jeziora Selmęt i Rajgrodzkie. Mijamy po lewej drewniany hangar Oleckiego Klubu Wodnego. Za hangarem jest dom nazywany "Chata Mazurska". W okresie międzywojennym nazywaany był „Dom Jahna” (tu gromadziła się młodzież ze związku sportowego). Dalej hotel „Skarpa” z restauracją. Nieopodal – LEGA - hala widowiskowo-sportowa z pływalnią.

Jadąc na wprost mijamy plażę miejską z molem i charakterystyczną wieżą do skoków. Jest to plaża strzeżona z satniami,  sprzętem pływającym, boiskiem do siatkówki plażowej i bar.

Za plażą miejską strzeżona dzika plaża.

Dalej trasa poprowadzi nas przez nadbrzeżny las. Tajemnicze tunele widoczne na trasie to przepusty pod olbrzymim nasypem zbudowanej w 1911 r. Oleckiej Kolejki Wąskotorowej. Skręcamy w lewo, u stóp zalesionej Sedraneckiej Góry. Tu można obejrzeć  betonowe przyczółki wiaduktu, konstrukcji typowej dla tej linii. Szerokość toru wynosiła 1000 mm. Był to najszerszy rozstaw torów stosowanych w kolejnictwie wąskotorowym Prus Wschodnich, gwarantujący maksymalny komfort podróżowania.

2,8 km – północny kraniec Jeziora Oleckie Wielkie, wyjeżdżamy na szosę Olecko- Suwałki i zachowując należytą ostrożność poruszamy się w kierunku Suwałk (300 m). Jedziemy trasą dydaktyczną, tzw.  Wiewiórczą Ścieżką, obok mijamy zajazd i  karczmę przy której znajduje się  camping i  plaża.

3,8 km – skręcamy w lewo na nasyp byłej Oleckiej Kolejki Wąskotorowej. Jedziemy w kierunku Sedranek, które zamieszkiwała rodzina von Lenskich. Nad Legą znajduje się ich cmentarz rodowy (widoczna z nasypu po lewej kępa drzew).

4,1 km – skrzyżowanie z drogą w Sedrankach. Jedziemy dalej torowiskiem - na wprost. Po lewej widzimy meandry Legi.
Na chwilę (4,7 km) zjeżdżamy z torowiska aby po 300 m na nie powrócić i kontynuować jazdę.

6,1 km – skrzyżowanie z drogą w Pieńkach, jedziemy w lewo. Nieopodal znajduje się grodzisko Dąbrowskie. Przypuszczalnie wchodziło w skład dawnej ziemi jaćwieskiej Meruniska. Założenie obronne jest obwałowane, majdan nieznaczni e wklęsły o wymiarach 45 x 40 m. Wysokość wzgórza wynosi około 20 m. Grodzisko pełniło funkcje obronne oraz mieszkalne i gospodarcze. Na południe od wsi poza opisywanycm grodziskiem istnieją jeszcze 3 wzgórza o regularnych kształtach, płaskim plateau i stromych zboczach, z których każde mogło w przeszłości pełnić funkcje refugialne.

7,2 km – dojeżdżamy do asfaltowej szosy w Babkach Oleckich i skręcamy w prawo. Babki Oleckie – wieś rozłożona w dolinie Legi płynącej w tym miejscu wspaniałymi meandrami.

7,8 km – koniec Babek Oleckich. W prawo odchodzi szosa do Plewek- jest to początek części czerwonej naszego szlaku. Skręcamy w prawo. 9,4 km – skrzyżowanie szosy z nasypem „wąskotorówki” przed wsią Dąbrowskie, jedziemy na wprost asfaltem.

10,0 km – rozjazd w Dąbrowskich.  Wieś początkowo nosiła podwójną nazwę: Dąbrowskie oraz Milewskie. Druga nazwa wywodziła się od nazwiska założyciela Stanisława Milewskiego (burmistrz Olecka). Jedziemy w lewo (dalej asfaltem). Mijamy (10,9 km) odchodzącą w lewo drogę polną. PKS.

11,8 km – zjeżdżamy z asfaltu w prawo i jedziemy bardzo dobrej jakości drogą gruntową w kierunku Borawskich Małych.

13,3 km – w prawo odchodzi droga do Borawskich. Wieś czynszowa założona  w 1550 roku przez Piotra Borawskiego oraz jego synów: Jakuba, Jordana i Sobiecha. We wsi znajdowała się komora celna z przejściem granicznym do Polski. Władze hitlerowskie w 1938 roku zmieniły nazwę historyczną Borawsken (częściowo zniemczoną) na Deutscheck. Po lewej stronie dawna granica polsko i niemiecka (Prusy Wschodnie). Dalej widoczne zabudowania oraz kościół we wsi Bakałarzewo, nad rzeką Rospudą.  Jedziemy na wprost.

14,6 km – przy samotnych zabudowaniach skręcamy w lewo i jedziemy w kierunku Plewek.

16,4 km – droga asfaltowa Borawskie - Plewki, przekraczamy ją na wprost i wjeżdżamy w polną drogę przy transformatorze, jedziemy w kierunku widocznego lasu. Na 17,3 km drogi przekraczamy dawną granicę między Polską i Niemcami.

UWAGA SKRÓT! Na drodze asfaltowej skręcamy w lewo i jedziemy przez wieś. Po dojechaniu do szosy Babki Oleckie - Mieruniszki (przy pomniku pamięci ofiar I wojny światowej) skręcamy w prawo i dojeżdżamy do pierwszej po lewej drogi gruntowej. Jesteśmy na 24,4 km opisu trasy. Skręcamy w lewo. Długość skrótu - ok. 1,3 km.

18,5 km – jesteśmy nad Jeziorem Garbaś przy wiacie z kominkiem. Jedziemy w lewo wzdłuż brzegu jeziora.

20,0 km – jesteśmy przy stanicy harcerskiej Hufca Suwałki, tuż za nim przekraczamy strugę Jaworkę - miejsce urocze. Jedziemy główną drogą na wprost.

21,1 km – rozwidlenie dróg, jedziemy w lewo do Jaworka. Na polach położonych na północ 22 października 1656 r.  rozegrała się  bitwa w czasie potopu szwedzkiego między wojskami polskimi a siłami szwedzko-brandenburskimi - nazywana "Bitwą pod Filipowem". Po obu stronach zmierzyło się niemal 11 000 żołnierzy. Porażka sił polskich pod dowództwem hetmana Wincentego Gosiewskiego była dotkliwa, jednak dzięki temu, że Gosiewski w porę wycofał się z walki, straty były niewielkie. Utracono część taborów oraz cennego jeńca - wziętego pod Prostkami i trzymanego pod strażą w Filipowie Bogusława Radziwiłła. Po bitwie pokonany Gosiewski zawarł wkrótce rozejm z elektorem i wycofał się z Prus Książęcych, natomiast Stenbock pomaszerował nad Wisłę. Prawa odnoga prowadzi do Filipowa - stąd droga prowadzi w kierunku Stańczyk, Puszczy Boreckiej i Suwalskiego Parku Krajobrazowego. 

22,4 km – Jaworek - ruiny młyna wodnego. Jedziemy na wprost pod górę, na szczycie punkt widokowy.

23,2 km – szosa asfaltowa Plewki – Mieruniszki, skręcamy w lewo do Plewek.

24,4 km – Plewki, przed wjazdem do wsi skręcamy w prawo, w polną drogę i jedziemy w kierunku widocznego lasu. Ze względu na trudność tego odcinka sugerujemy spacer przez las kierując się znakami czerwonymi. 100 m dalej znajduje się pomnik pamięci ofiar I wojny światowej. Po II wojnie światowej na pomniku zmieniono tablice. Za ostatnim domostwem (na zachód) bagna, które jeszcze przed I wojną światową były jeziorem. PKS.

28,2 km – droga asfaltowa na skraju Bialskich Pól, skręcamy w lewo. PKS.

30,1 km – początek miejscowości Lenarty, skręcamy w prawo na żwirową drogę prowadzącą do Białej Oleckiej.

31,1 km – dojechaliśmy do nasypu wąskotorówki. W tym miejscu kończy się szlak czerwony, skręcamy w lewo na nasyp i kontynuujemy jazdę zgodnie z oznaczeniami szlaku fioletowego. Z nasypu widok na Jezioro Białe (obecnie stawy), przez które przepływa Lega, i kościół w Judzikach. Jezioro Białe to dawne stawy w dolinie Legi, miejsca lęgowe ptactwa wodnego. Można obserwować polujące tu błotniaki stawowe, widuje się też orliki krzykliwe wpisane do Czerwonej Księgi jako gatunek zagrożony. Jadąc na wprost około 1 km, znajdziemy się przed pałacem w Białej Oleckiej (12,9 km). (Własność prywatna - zwiedzanie możliwe tylko po uzyskaniu zgody właściciela). 

32,3 km – droga asfaltowa, po lewej sklep, skręcamy w prawo i jedziemy przez most na Ledze w kierunku Babek Oleckich (za mostem w lewo). Lenarty – majątek rycerski z XVI wieku. W XVII i w XVIII wieku majątek był w posiadaniu polskiej szlachty; byli to: Kraińscy, Więckowscy, Ciesielscy. Dwór wzniesiono w Lenartach, a majątek Kujawa stał się folwarkiem. W końcu XIX i w XX wieku należał do rodziny Wachsmann. Pałac  wzniesiono  w pierwszej połowie XIX w. W 1907 roku majątek był jednym z największych w powiecie oleckim. Obejmował 695 hektarów, w tym ponad 87 hektarów lasu. Należały do niego także mleczarnia i gorzelnia. Aleja drzew prowadzi do dawnego cmentarza, po którym pozostało tylko kilka okazałych drzew, widocznych z nasypu wąskotorówki. Ostatnim przedwojennym właścicielem Lenart był Theodor Tolsdorff, późniejszy hitlerowski generał Wehrmachtu.  Przystanek PKS.

35,4 km – z lewej dochodzi droga z Dąbrowskich. Przejechaliśmy odcinek, który zamknął się pętlą. Przez Babki Oleckie, Pieńki i Sedranki jedziemy znaną nam drogą do Olecka - zgodnie ze znakami fioletowymi.

43,2 km – kamienny mostek na Ledze.

Mapa trasy.