Szlak kajakowy Łaźną Strugą

Szczegóły obiektu:

Lokalizacja

Przebieg trasy: Mazury – jez. Szwałk Wielki – jez. Pilwąg – jez. Łaźno – jez. Litygajno – rz. Łaźna Struga – jez. Łaśmiady – jez. Straduńskie – jez. Haleckie – rzeka Ełk – jez. Ełckie – Ełk – rzeka Ełk – Nowa Wieś Ełcka – Prostki – Grajewo – Kanał Rudzki – Osowiec (105,9 km, w EGO 79,1 km).

Warto zobaczyć:

Mazury - schronisko i sklep spożywczy

Jezioro Łaźno - największe jezioro powiatu - dł. 6,1 km, szer. 1,75 km, maks. gł. 21,8 m , lustro wody na wysokości 133 m n.p.m.

Zamoście – most na przesmyku między jeziorami Łaźnem i Litygajnem - dł. 4,7 km, szer. 0,9 km, maks. gł. 16,4 m. Leży na tym samym poziomie co Łaźno.

Jezioro Łaśmiady - widoczną w oddali wyspą Brzozowy Ostrów. Jeszcze niedawno był on połączony z ciągiem łączących się przesmykami jezior: Ułówki, Rekąty, Jędzelewo i leżącymi obok nich Starymi Juchami. Teraz przesmyk łączący jest całkowi cie zarośnięty gęstym szuwarem i nie do przebycia dla kajaków.

Jezioro Stradunskie - pow. 0,58 km2, szer. do 350 m, maks. gł. 30 m.

Wronki - zerwany most kolejowy byłej linii Olecko - Kruklanki. Tuż za mostem miejsce postoju lub noclegu.

Żelbetonowy most drogowy w Stradunach - na trasie krajowej nr 657 Ełk - Olecko - Gołdap. Do Ełku ok. 8 km. Pod mostem występuje kamienista płycizna (gruz, cegły, itp.) zmuszająca czasem do przeprowadzki kajaków. Za mostem zabudowania występują już tylko po lewej stronie. Po prawej zaś rozciągają się łąki, zajmujące dalej oba brzegi.

Most drogowy w Połomie - Za mostem miejsce postoju lub biwakowania - uzgodnić z właścicielem (budynek dawnej szkoły), we wsi sklep, autobus.

Opis krajoznawczy.

Rzeka której szlak opisujemy ma trzy różne nazwy. Do jez. Szwałk jest to Czarna Struga, dalej do jez. Łaśmiady - Łaźna Struga, a następnie aż do ujścia do Biebrzy pod Goniądzem Ełk. Wypływa na wys. 186 m n.p.m., niedaleko wsi Siedlisko, na pd.-zach. od Gołdapi. Długość 113,6 km, powierzchnia dorzecza 1524,5 km2, średni spadek 3,5%o w górnym biegu i 0,4%o - w dolnym. Wpada do rzeki Biebrzy pod Goniądzem.
Trasa kajakowa biegnie w przeważającej części pośród terenów leśnych (w górnej części obrzeżem Puszczy Boreckiej, w środkowej - pośród rozległych terenów leśnych pomiędzy Wronkami a Sajzami, a w dolnej - obrzeżem terenów leśnych na pn.-zach. od Ełku), w otoczeniu urozmaiconym wzgórzami dochodzącymi miejscami do samego lustra wody. Te cechy szlaku Łaźnej Strugi decydują o jego atrakcyjności. W czasie spływu wielu wrażeń dostarczają wspaniałe widoki leśnych zakątków jak i polno-łąkowych pagórków. Nie lada atrakcją bywa także zetknięcie z przedstawicielami rzadkich gatunków świata roślin i zwierząt, charakterystycznych dla terenów leśnych oraz wodno-bagiennych. Z ptaków wymienić tu wypada: orła przedniego, bielika, orlika krzykliwego, bociana czarnego, cietrzewia, kormorana, z ssaków zaś: bobra, wydrę, łosia i bytujące w głębi puszczy żubry (ok. 70 sztuk na terenie całej Puszczy Boreckiej zajmującej 22,9 tys. ha), rysie, wilki, jelenie i borsuki. Na przepłynięcie z jeziora Łaźno do miasta Ełku potrzeba 3 dni. Szlak z Ełku do Osowca nad Biebrzą zajmie kolejne 3 dni.

Stopień trudności

Trasa łatwa, nieuciążliwa. Początkowy (północny, do jeziora Łaśmiady) odcinek szlaku charakteryzują niespodzianki w postaci zwalonych pni drzew (mała liczba), ostre zakola, na krótkim odcinku kamieniste dno. Jedna stała przenoska i nieliczne przeszkody wymagające przeprawy kajaków, 18,2 km po wodzie stojącej, szerokość odcinków rzecznych 5-15 m, nurt niezbyt szybki. W górnej i środkowej części szlaku Łaźnej Strugi (do jez. Łaśmiady) brak jest stałej bazy noclegowej, jednakże istnieje wystarczająca ilość wyznaczonych pól biwakowych i sezonowych schronisk młodzieżowych. Także możliwość aprowizacji w trakcie spływu jest wystarczająca.

W tabeli opis przebiegu szlaku
Km rosnąco	Opis przebiegu szlaku [Numery obiektów zaznaczonych na mapie]	Uwagi
0,0	Start przy moście na Mazurce koło wsi Mazury [642], przed jej ujściem do jeziora Łaźno. W Mazurach schronisko i sklep spożywczy. Płyniemy rzeką do jeziora Łaźno.
0,8	Jezioro Łaźno [713], największe jezioro powiatu - dł. 6,1 km, szer. 1,75 km, maks. gł. 21,8 m , lustro wody na wysokości 133 m n.p.m.
2,5	Między Rogojnami [643] i Borkami [644] znajduje się ogólnodostępne dojście do jeziora położone tuż przy szosie. W Borkach sklep, pensjonat i agroturystyka.
7,3	Zamoście – most na przesmyku między jeziorami Łaźnem i Litygajnem [714] - dł. 4,7 km, szer. 0,9 km, maks. gł. 16,4 m. Leży na tym samym poziomie co Łaźno. Pokonujemy całą długość jeziora.	Przegroda na przesmyku, przenoska 20 m.
11,8	Południowy koniec Litygajna, 100 m od wypływu rzeki z jeziora, na jego wschodnim brzegu [715] możliwość wygodnego postoju.	Biwakowanie.
15,6	Most [716] na drodze Wronki- Jelonek.
16,8	Wronki, zerwany most kolejowy [717] byłej linii Olecko - Kruklanki. Tuż za mostem miejsce postoju lub noclegu.	Biwakowanie.
18,0	Most drogowy [718] na szosie Olecko- Giżycko. Za mostem możliwość postoju 719] i biwakowania - trzeba uzgodnić z właścicielem – tel. 087-61-00356.	Biwakowanie.
24,7	Most drogowy [720] w Połomie. Za mostem miejsce postoju [721] lub biwakowania- uzgodnić z właścicielem (budynek dawnej szkoły), we wsi sklep, autobus.	Biwakowanie.
25,7	Następny most żelbetonowy w Połomie – na trasie żwirowej do Sajz. Przed mostem (ok. 200 m) po lewej ujście rzeczki Połomska Struga.
28,2	Most drogowy na drodze leśnej za Połomem a przed jeziorem Łaśmiady. Granica pomiędzy powiatem oleckim i ełckim. Za mostem rzeka zwalnia bieg a jej brzegi stają się podmokłe. Oddalają się od niej lasy iglaste a w otoczeniu pojawiają się rzadkie olsy.
30,8	Ujście Łaźnej Strugi do północnej odnogi jeziora Łaśmiady [722], lustro wody na wysokości 125 m n.p.m. „Zjechaliśmy” 8 m w dół. Możliwość zakończenia spływu. Dojazd z położonej na wschód od tego miejsca drogi Połom – Sajzy i dalej w kierunku Wronek lub Stradun. Jezioro Łaśmiady (pow. 8,55 km2, dł. 5,8 km, szer. bez północnej odnogi do 2,4 km, maks. gł. 44 m, północna odnoga: dł. 3 km, szer. 800 m, 124,8 m n.p.m.). Zaraz przy ujściu, na prawo, bardzo dobre miejsce na biwak. Następne na przeciwległym brzegu, obok drogi z Połomu do Sajz. Inne miejsca na rozbicie namiotów możemy znaleźć na biwakach znajdujących się obok licznych ośrodków wypoczynkowych, zlokalizowanych na wschodnim i południowym brzegu jeziora. W celu kontynuacji spływu płyniemy wzdłuż odnogi jeziora a dalej trzymając się jego lewego wschodniego brzegu. Płynąc, po prawej, mijamy zalesiony brzeg z dużym półwyspem i po lewej leżące na wschodnim brzegu wioski Sajzy (autobus) i Piaski(autobus) oraz ośrodki wczasowe i kolonijne. Do tych miejscowości w sezonie letnim docierają autobusy linii podmiejskiej z Ełku. Po minięciu półwyspu po prawej, wypływamy na najszerszą część jeziora, na której często występują duże fale. Trzymając się lewego brzegu podążamy na południe, do leżącej na krańcu jeziora wioski Malinówka, z której wypływa następny odcinek rzeki - tutaj zwanej już Ełkiem.	Liczne pola biwakowe.
35,6	Po prawej mijamy główny basen Łaśmiad, z widoczną w oddali wyspą Brzozowy Ostrów. Jeszcze niedawno był on połączony z ciągiem łączących się przesmykami jezior: Ułówki, Rekąty, Jędzelewo i leżącymi obok nich Starymi Juchami. Teraz przesmyk łączący jest całkowi cie zarośnięty gęstym szuwarem i nie do przebycia dla kajaków.
37,6	Most drogowy (żelbetonowy) a po prawej wieś Malinówka. Przepływ na jez. Stradunskie (pow. 0,58 km2, szer. do 350 m, maks. gł. 30 m). Bardziej na prawo, jeszcze nad Łaśmiadami wieś Sikory Juskie. Brzegi jeziora wysokie i bezleśne zaś jego lustro wody zwęża się w miarę zbliżania się do zapory młyńskiej w Stradunach.	Pole biwakowe
40,4	Zapora młyńska w Stradunach. Przenoska kajaków ok. 50 m lewą stroną przez most. Budynki Stradun po obu stronach, lecz centrum handlowe na lewym brzegu rzeki.	Przenoska 50 m
40,9	Żelbetonowy most drogowy w Stradunach na trasie krajowej nr 657 Ełk - Olecko - Gołdap. Do Ełku ok. 8 km. Pod mostem występuje kamienista płycizna (gruz, cegły, itp.) zmuszająca czasem do przeprowadzki kajaków. Za mostem zabudowania występują już tylko po lewej stronie. Po prawej zaś rozciągają się łąki, zajmujące dalej oba brzegi.
42,9	Ujście Ełku do jez. Haleckiego (Ołówki - pow. 0,94 km2, dł. 1,8 km, szer. 850 m, maks. gł. 7 m, 123,4 m n.p.m.). Na wschodnim krańcu jeziora znajduje się ujście kanału odprowadzającego wodę z jezior: Przytulskiego, Zdrużno i Płociczno. Jet też miejsce biwakowania	Miejsce biwakowania
43,8	Most drogowy w Milukach, leżący na drodze Oracze - Płociczno. Wieś znajduje się na lewym brzegu. Dalej aż do Ełku rzeka płynie podmokłą doliną, po lewej stronie której rozciągają się tereny leśne, a po prawej - łąki i pola oraz pojedyncze zagrody. Krajobraz urozmaicają pagórki.
49,5	Most kolejowy na trasie Ełk - Olecko. Po prawej widoczne przemysłowe przedmieścia Ełku.
50,7	Most żelbetonowy na przedmieściu Ełku (droga nr 16 Ełk - Augustów). Dalej rzeka okrąża centrum miasta.
52,5	Most na linii kolei wąskotorowej Ełk - Mrozy Wielkie, czynnej sezonowo w lecie.
53,4	Most kolejowy na trasie Ełk - Białystok. Pod mostem kamieniste bystrze, wymagające przy przepływie szczególnej uwagi a czasem nawet przeprowadzki kajaków.
53,6	Żelbetonowy most w Ełku.
53,9	Most dla pieszych.
54,6	Most żelbetonowy na trasie przelotowej z północy na południe. Za nim przystań kajakowa.
54,9	Ujście rzeki Ełk do jez. Ełckiego. Obok stanica wodna PTTK i możliwość biwakowania. Tutaj w zasadzie kończy się spływy kajakowe. Dalej, w dół rzeki spływy organizowane są bardzo rzadko. Z tego miejsca spływ można także kontynuować „Szlakiem Kajki” lub po przewózce kajaków szlakiem Legi i Jegrzni.
60,9	Nowa Wieś Ełcka, młyn wodny.
74,4	Most drogowy w Prostkach.
80,4	Grajewo, most drogowy na trasie do Augustowa.
89,9	Początek Kanału Rudzkiego.
104,9	Most drogowy na Kanale Rudzkim przed Osowcem.
105,9	Ujście kanału do rzeki Biebrzy naprzeciwko fortów w Osowcu.

Co należy zrobić by szlak był chętniej odwiedzany przez kajakarzy?

Szlak Łaźnej Strugi od jeziora Łaźno do Ełku jest chętnie odwiedzany przez kajakarzy. Bardzo rzadko odbywają się spływy z Ełku do rzeki Biebrzy. Brak tu przede wszystkim opracowań i przewodników. Nie ma też zbyt wielu dobrych miejsc biwakowania. Można je znaleźć na przykład we wsi Lipińskie (13,5 km poniżej Ełku) i we wsi Danówek poniżej Grajewa (18 km od wsi Lipińskie).