Wschodnia część rynku w Olecku (Margrabowa) na początku XX wieku. Fotografia ze zbiorów Z. Bereśniewicza.
Wśród pamiątek z I wojny światowej zachowała się kartka pocztowa wysłana 11 listopada 1914 roku (11 listopada to według kalendarza juliańskiego a według kalendarza gregoriańskiego 23 listopada) z Olecka do Marii Filipownej Leszczenko (Марии Филипповне Лещенко) mieszkającej w Moskwie przy ulicy Mieszczańskiej 3 (Мещанская 3) przez żołnierza Armii Rosyjskiej - Kostię (Костя) z 4 roty 1 baterii Finlandzkiego Pułku Artyleryjskiego, ze składu 1 Finlandzkiej Brygady Strzelców (1-я_Финляндская стрелковая бригада). Na początku września 1914 r. żołnierze zostali przewiezieni z Dęblina do Augustowa, na granicę z Prusami Wschodnimi. Zostali przydzieleni do 10. Armii XXII Korpusu Armijnego Imperium Rosyjskiego. Od 16 listopada 1914 r. do 11 lutego 1915 r. sztab 10 Armii Rosyjskiej mieścił się w budynkach przy ulicy Zamkowej w Olecku.
Treść na kartce wysłanej z Olecka 12 listopada 1914 roku.
Poniżej tłumaczenie treści z kartki:
11 listopada. Droga Marusia. Ta pocztówka była kupiona w sklepie, który jest widoczny na odwrocie. Bądź zdrowa i wesoła w nadziei na szybki powrót. Jeszcze jedno takie wielkie zwycięstwo i ja będę w domu. Całuję. Kostia.
Fotografia na kartce wysłanej z Olecka 12 listopada 1914 roku.
Hotel "Kronprinz" przy rynku w Olecku. Po prawej stronie kartki jest zaznaczone krzyżykiem miejsce zakupu.
Tak działania wojenne od 3 do 11 listopada 1914 roku wspomniał rosyjski oficer B.N. Siergiejewskij w książce „Przeżycia” (Б.Н. Сергеевский "Пережитоe", 1914).
5 listopada 1914 r. od rana 3. Finlandzka Brygada Strzelców kontynuowała wkraczanie w głąb Niemiec. Przeciwnika nie było. Nie było także mieszkańców. Duże osiedla i oddzielne domy były puste. Mieszkańcy w wielkim pośpiechu uciekli ze swoimi wojskami porzucając swój majątek.
Doszliśmy do Wieliczek. W tym czasie otrzymaliśmy rozkaz, aby opanować skrzyżowanie dróg w Małym Olecku. Inne kolumny kierowały się do Margrabowy różnymi drogami. Do wsi Małe Olecko podeszliśmy wieczorem. Nasze oddziały czołowe spotkały się z ostrzałem przeciwnika. Słychać było także artylerię.
Nocą otrzymaliśmy rozkaz, że 7 listopada o godzinie 2 w nocy, Margrabowa została zajęta przez jeden z pułków drugiego rzutu, który o 6 rano opuścił miasto i poszedł dalej na zachód. Naszej brygadzie rozkazano aby rano przejść do Margrabowy i tam pozostać na kilka dni w celu skompletowania składu. Przekazano nam także wiadomość, że na podstawie informacji od wziętych do niewoli Niemców, mosty na drodze Małe Olecko – Margrabowa są zaminowane.
Był mroźny poranek. Najpierw szliśmy szosą otoczoną lasem. Wkrótce zobaczyliśmy malutkie, czyściutkie miasteczko Margrabowa.
Rosyjska artyleria. Великая война в образах и картинах : 1914-1915 / В изд. принимали участие : худож. М. В. Добужинский; С. И. Дмитриев; Н. И. Кравченко и мн. др. - [Вып. 1-8]. - М., 1915. - 400 с. : ил., портр.
Jakie były dalsze losy nieznanego Kostii - nie wiadomo? Być może wrócił do swojego domu w Moskwie albo zginął i leży na jednym z wielu cmentarzy wojennych rozrzuconych w tej część Mazur.
