Widok na pagórek z północy.
Od dawna zaciekawiał mnie widoczny z daleka, zadrzewiony pagórek przy drodze prowadzącej z Olecka do Kukowa (powiat olecki), 400 metrów przed wsią. Ze względu na swoje położenie pagórek był znany mieszkańcom Kukowa przez wiele stuleci, którzy przejeżdżając pobliską droga mijali go w drodze do miasta. Na pewno był także punktem orientacyjnym, kiedy był widoczny to oznaczało, że wieś jest już niedaleko.
Lokalizacja pagórka na mapie z 1930 roku. Topographische Karte 1:25000 (Messtischblätter). Reichsamt für Landesaufnahme. Königliche Preussische Landesaufnahme.
W 29 numerze Treuburger Heimatbrief na planie przedstawiającym Kukowo zauważyłem, że ten pagórek zaznaczono i podpisano jako „Christinchenberg”.
Pagórek na planie w czasopiśmie Treuburger Heimatbrief. Treuburger Heimatbrief nr. 29. Kreisgemeinschaft Treuburg e.V.
Wysokość względna zachodniego stoku pagórka wynosi 12,5 metrów a wschodniego 6,5 metrów. Wysokość bezwzględna wynosi 168,75 metrów nad poziomem morza.
Jakie jest pochodzenie nazwy „Christinchenberg”? Może związane z wydarzeniami, które miały miejsce w okolicy? Szukałem wskazówek w różnych źródłach.
W 1937 roku w Kukowie przebywał ewangelista Ernst Krupka z "Die Ostpreußische Zeltmission" (Misja namiotowa Prus Wschodnich). Z powodu wojennych przeżyć wielu mieszkańców brało aktywny udział w modlitewnych spotkaniach, które odbywały się w specjalnym namiocie. Po wyjeździe ewangelistów ludzie nadal się spotykali. Sądziłem, że takim miejscem mógł być pagórek „Christinchenberg”. Często chrześcijańskie mniejszości religijne zakładały tzw. leśne kościoły w odosobnionych miejscach, aby tam się modlić. Mój znajomy, który zna dobrze język niemiecki, zwrócił mi uwagę, że nie można nazwy wiązać z krzyżem ale z Krystyną, a dokładniej z Krystynką (pagórek Krystynki). Czyli nazwa związana jest z nieznaną Krystynką.
Po wielu tygodniach przeglądając numery Treuburger Heimatbrief natrafiłem na informacje, które pomogły mi wyjaśnić pochodzenie nazwy.
Szkoła w Kukowie około 1930.
Od 1933 roku dyrektorem szkoły w Kukowie był Kerrutt. W 1943 roku opowiedział uczniom legendę o Krystynce mieszkającej w pagórku przy drodze - „Die Sage vom Christinchenberg”. Po wielu latach tekst tej legendy opisał dawny mieszkaniec Kukowa Horst Scharkowski i opublikował w 2019 roku w Treuburger Heimatbrief.
Wiele lat temu muzyk wracał do domu z festiwalu w pobliskim mieście. Po drodze na krótko przed jego wsią Kukowo, po prawej stronie drogi znajduje się zalesione wzgórze, które nagle się otworzyło. Pojawiła się młoda kobieta, przedstawiając się jako Christine. Poprosiła muzyka, żeby wszedł i zagrał coś dla niej. Zaskoczony tą prośbą zgodził się i poszedł za kobietą. Weszli do dużego pokoju, w którym muzyk zaczął grać na skrzypcach. W międzyczasie kobieta zamiotła pokój wielką miotłą i to co zamiotła wsypała do worka i zawiązała go. Wręczyła worek muzykowi, mówiąc, że to nagroda za grę, ale że nie powinien otwierać worka, dopóki nie będzie w domu. Christine towarzyszyła mu do wyjścia. Po wyjściu z pokoju góra zamknęła się za nim. Kiedy znowu znalazł się na drodze, ze złością otworzył worek, wytrząsnął z niego śmieci i poszedł do domu. Żona przyjęła go późno w nocy i zapytała, gdzie przebywał tak długo. Opowiedział jej o swojej przygodzie z otwierającą się górą i młodą kobietą Christine. Żona z niedowierzaniem zareagowała na tę historię. Aby udowodnić, że mówi prawdę, przyniósł jej pusty worek. Nastąpiło wielkie zdumienie, ponieważ zdarzył się cud. Worek lśnił złotem, pozostałe na worku ślady kurzu zamieniły się w szczere złoto. Następnego ranka, oboje pośpiesznie pobiegli do miejsca, w którym muzyk opróżnił worek, ale nic nie można było znaleźć, wiatr zdmuchnął wszystko. Wrócili do domu rozczarowani. Pagórek Christine pozostał do dziś i jego legendarna historia.
Widok z pagórka w kierunku zachodnim.
Piękna brzoza na zachodnim stoku pagórka. Brzoza to rodzaj żeński tak jak Christine.
Literatura:
- Grigat Ch., Die Geschichte des Kreises Treuburg, 1938
- Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. A. Wakara, Olsztyn 1974.
- Treuburger Heimatbrief, Kreisgemeinschaft Treuburg e.V.
- Treuburg. Ein Grenzkreis in Ostpreußen Red. Klaus Krech. Kommisions-Verlag G. Rautenberg, 1990.
