Krótki opis krajoznawczy:
Atrakcyjny szlak pieszy biegnący brzegiem Jeziora Ełckiego i przez najnowsze Osiedle Jeziorna w kierunku Prostek. Od nowego Szpitala Miejskiego szlak prowadzi lasami sosnowo – świerkowymi, które aż do okolic Prostek stanowią największy kompleks leśny Ziemi Ełckiej. Oczko wodne zwane „Żabim Oczkiem” oraz jezioro Tatarskie dodają niesamowitego uroku i tajemniczości, nie wspominając o Tatarskiej Górze, której nazwa wiąże się z napadem tatarskim w okresie wojen szwedzkich. Wieś Ostrykół – to tragiczna inwazja Tatarów podczas „potopu” szwedzkiego, a także majstersztyk sztuki ciesielskiej bez gwoździ – zabytkowy kościół drewniany z 1667 r. z organami z 1799 r. (czasy napoleońskie ).
Kolejny zabytek koło Prostek nad rzeką Ełk – słup graniczny z 1545 r. na styku granic Prus, Polski i Litwy. W końcowej fazie szlaku cmentarz z granitowym cokołem na miejscu byłego obozu koncentracyjnego z lat 1942 – 1944. Zamordowanych zostało tam 11070 jeńców rosyjskich i włoskich oraz cywilna ludność polska i żydowska.
Km rosnąco (malejąco) |
Opis przebiegu szlaku
(W nawiasach podano numery z lokalizacją obiektów na mapie) |
Długość odcinka [km] |
Nawierzchnia |
0,0 (26,0) |
Spod węzła szlaków pieszych przy Stanicy Wodnej PTTK (1– patrzszlak nr 1) skręcamy za znakami zielonymi w prawo. Towarzyszą nam znaki czarne szlaku pieszego do Oracz. |
0,6 |
płytki chodnikowe |
0,2 (25,8) |
Po prawej Centrum Edukacji Ekologicznej (4 – szlak nr 1). Obok tablica informacyjna „Szlaki Wodne i Rowerowe w Powiecie Ełckim” (VI). Przekraczamy ul. Parkową, idziemy obrzeżami Plaży Miejskiej MOSiR 5(szlak czarny). Po lewej znajduje się Kemping MOSiR (6 – szlak nr 1). |
||
0,6 (25,4) |
Za plażą, w szpalerze drzew, szlak zielony wraz ze szlakiem czarnym prowadzą ścieżką wzdłuż Jeziora Ełckiego. Po lewej wysoka skarpa z ul. Piękną i zabudową willową. Przy niewidocznym z dołu skrzyżowaniu ul. Pięknej z ul. Koszykową gmachy tzw „Odzieżówki” i schronisko szkolne (7– szlak nr 1). |
1,5 |
gruntowa nieutwardzona |
1,3 (24,7) |
Cypel (8– szlak nr 1) z widokiem na przeciwległe osiedle oraz na Jezioro Ełckie (3– szlak nr 1). |
||
2,1 (23,9) |
Po lewej posesja SP nr 7 (9 – szlak nr 1). Po dojściu do ul. Kilińskiego skręcamy w prawo, na chodnik. |
0,2 |
płytki chodnikowe |
2,3 (23,7) |
Opuszczamy towarzyszący szlak czarny i skręcamy przed budynkiem mieszkalnym w prawo, w żwirową ścieżkę wzdłuż Jeziora Ełckiego. Na wysokości domków jednorodzinnych nieznacznie oddalamy się od brzegu jeziora i kontynuując marsz na wprost, za znakami zielonymi, wchodzimy na ul. Kardynała Wyszyńskiego. |
0,5 |
gruntowa nieutwardzona |
2,8 (23,2) |
Skrzyżowanie szos na Osiedlu „Jeziorna” obok nowo wybudowanego kościoła pod wezwaniem Świętego Rafała Kalinowskiego (28). Parafię prowadzą księża Salezjanie, czynnie włączający młodzież do wielu zajęć w czasie wolnym. Na skrzyżowaniu znaki skręcają w prawo, w ulicę Jana Pawła II. Idziemy główną ulicą przez najnowocześniejsza dzielnicę Ełku - Osiedle „Jeziorna”, które ciągle rozbudowuje się. |
1,0 |
płytki chodnikowe |
3,8 (22,2) |
Na łuku ul. Jana Pawła II , na prawo, na pierwszym planie gmach nowej SP nr 5 i dużej sali widowiskowo – sportowej (29). |
1,6 |
asfaltowa |
4,0 (22,0) |
Skrzyżowanie ( w pobliżu szosy głównej ) z ul. Baranki, na którą skręcamy za znakami zielonymi w prawo. Po lewej ściana lasu a po prawej wzdłuż ulicy domki jednorodzinne. Na prawo widok na Jezioro Ełckie i na widoczną na horyzoncie Górę Bunelka (129– patrz szlak nr 5). |
||
5,0 (21,0) |
Po prawej w lesie nowy gmach Szpitala Miejskiego (30) z towarzyszącymi obiektami, których dalszej budowy zaprzestano. |
||
5,4 ( 20,6) |
Rozpoczyna się droga żwirowa. Idziemy w otoczeniu olchowego lasu. |
0,4 |
gruntowa utwardzona |
5,8 (20,2) |
Skrzyżowanie dróg przy krzyżu metalowym na początku wsi Barany. Za znakami skręcamy w lewo w drogę polną. |
||
6,2 (19,8) |
Przejazd kolejowy Ełk – Olsztyn (31). Wchodzimy do lasu. |
12,4
|
gruntowa nieutwardzona
|
6,5 (19,5) |
Po lewej jezioro Żabie Oczko o pow. 9,4 ha. Inna nazwa to Herta (32). |
||
6,9 (19,1) |
Przechodzimy przez szosę główną Ełk – Białystok (33). |
||
8,1 (17,9) |
Skrzyżowanie dróg leśnych. Za znakami zielonymi skręcamy w lewo, w pierwszą mniej wyjeżdżoną drogę. |
||
8,4 (17,6) |
Skrzyżowanie z wyjeżdżoną drogą leśną. Przecinamy tę drogę za znakami na wprost. Rozpoczyna się bardzo ostre podejście do góry w otoczeniu ogromnych świerków. |
||
8,6 (17,4) |
Osiągamy szczyt Góry Tatarskiej (34) ( 144 m npm). Dookoła las. Nazwa tej góry związana jest z legendą o napadzie tatarskim w okresie wojen szwedzkich. W kierunku północnym od szczytu, w otoczeniu lasu, są liczne mniejsze, mniejsze wzgórza i pagórki noszące nazwę Gór Tatarskich. Ze szczytu za znakami nadal idziemy prosto. Droga zarośnięta trawą nieznacznie prowadzi w dół. Po prawej, wśród młodego lasu, mijamy wiele stanowisk modrzewi. |
||
9,0 (17,0) |
Skrzyżowanie z wyjeżdżoną drogą, na którą skręcamy w prawo. |
||
9,1 (16,9) |
Droga główna łukiem skręca w lewo. Znaki zielone prowadzą mało widoczną ścieżką na wprost. |
||
9,2 (16,8) |
Ukazuje się tafla śródleśnego jeziora Tatary Duże (35). Schodząc z pagórka, napotykamy drogę poprzeczna. Na niej skręcamy w prawo. Za znakami zielonymi idziemy niezbyt wyjeżdżoną drogą leśną, trzymając się cały czas pobliskiej linii brzegowej jeziora Tatary Duże. Jest to prywatny akwen. |
||
9,8 (16,3) |
Skrzyżowanie z przejezdną drogą leśną, na której skręcamy w lewo i przechodzimy przez przepust rowu melioracyjnego, wpadającego do jeziora. |
||
9,9 (16,1) |
Rozwidlenie dróg. Skręcamy w prawą odnogę. Idziemy pod górkę, by za chwilę, z lewej strony, z góry raz jeszcze ujrzeć jezioro Tatary Duże. |
||
10,3 (15,7) |
Przechodzimy przez przejazd kolejowy Ełk – Białystok (36). |
||
10,6 (15,4) |
Rozwidlenie dróg. Skręcamy w prawo. |
||
10,9 (15,1) |
Kolejne śródleśne skrzyżowanie. Idziemy prosto. |
||
12,0 (14,0) |
Skrzyżowanie z drogą leśną Ełk – Ostrykół . Skręcamyw prawo. |
||
13,3 (12,7) |
Skrzyżowanie dróg leśnych przy słupie granitowym z prawej strony. Idziemy prosto drogą główną. Pod górkę drogę zalega grząski piasek. |
||
15,6 (10,4) |
Skrzyżowanie dróg leśnych na skraju sosnowego młodniaka, który rozciąga się po prawej stronie. Obok pochylony (próby rozkopania) słup granitowy. Skręcamy w prawo, w drogę główną prowadzącą wzdłuż wspomnianego młodniaka. |
||
17,0 (9,0) |
Po lewej mijamy na śródleśnej polanie, w ogrodzeniu, szkółkę leśną z uprawami. |
||
17,3 (8,7) |
Rozwidlenie dróg. Skręcamy w lewą odnogę i ponownie zagłębiamy się w las. |
||
18,2 (7,8) |
Skrzyżowanie z drogą asfaltową Ostrykół – Lipińskie Małe. Skręcamy w lewo na drogę asfaltową. |
1,3 |
asfalt |
18,5 (7,5) |
Pod szosą przepust rowu melioracyjnego. |
||
19 (7,0) |
Koniec lasu , początek pól uprawnych i łąk. W głębi wieś Ostrykół. |
||
19,5 (6,5) |
Po lewej pierwsze zabudowania wsi Ostrykół. Po prawej meandrująca wstęga rzeki Ełk (2– szlak nr 1). Początek drogi brukowej. |
||
20,1 (5,9) |
Skrzyżowanie dróg we wsi Ostrykół. Szlak skręca w prawo. Zanim jednak wyruszymy dalej, należy na skrzyżowaniu skręcić w lewo do pobliskiego kościoła. Drewniany kościół p/w Podwyższenia Krzyża Świętego (dawniej ewangelicki) pochodzi z 1667 r. (37). Organy, które są w kościele, pochodzą z roku 1799, barokowy ołtarz z 1683 r. , ambona z 1690 r., a świecznik z głową jelenia z 1700 r. Przed kościołem zabytkowy dąb. Obok tablica informacyjna „Szlaki Wodne i Rowerowe w Powiecie Ełckim” (X). Wieś Ostrykół otaczają ze wszystkich stron lasy. Tak było w dawnej przeszłości, przed 1538 r., gdy wieś założono i podobnie jest dzisiaj. Otaczające lasy nie uchroniły jednak wsi przed tragedią – najazdem tatarskim w 1656 r. Tatarzy spalili wieś i ówczesny murowany kościół i wzięli do niewoli 1326 osób. |
0,9 |
bruk |
20,4 (5,6) |
Most betonowy na wspomnianej wyżej rzece Ełk. Dalsza trasa prowadzi drogą asfaltową przez las. |
1,1 |
asfalt |
20,7 (5,3) |
Po lewej w lesie mijamy ruiny bunkra (38). |
||
21,0 (5,0) |
Po prawej stronie bunkier w całości (39). |
||
21,5 (4,5) |
Skraj lasu. Na łuku szosy opuszczamy asfalt i skręcamy w lewo, w drogę piaszczystą, wzdłuż Cmentarza Komunalnego w Prostkach (40). Po lewej za cmentarzem czynnym mijamy stary, nieczynny cmentarz. |
0,8 |
gruntowa nieutwardzona |
21,8 (4,2) |
Przechodzimy przez mostek na potoku. Po prawej linia kolejowa. |
||
22,3 (3,7) |
Skrzyżowanie z szosą Ełk – Białystok w Prostkach. Skręcamy w lewo, w kierunku centrum Prostek. Początki wsi sięgają 1482 r. Pod Prostkami w 1656 r rozegrała się bitwa między wojskami polsko – litewsko – tatarskimi a szwedzko – brandenburskimi. Zwycięstwo odniosła strona polska dowodzona przez hetmana Wincentego Gosiewskiego. Brak uhonorowania zwycięstwa doprowadził do buntu oddziałów tatarskich, które w następstwie dokonały najazdu na te tereny. W Prostkach zaprasza gospodarstwo agroturystyczne „Pod Wspólnym Dachem” (19–335 Prostki ul. 1 Maja 7A , tel. + 48876112085, www.agroturystyka.k9), dysponujące 14 miejscami noclegowymi z 3 łazienkami i kuchnią, parkingiem samochodowym, polem namiotowym, własną plażą z pomostem, sprzętem wodnym, boiskiem do gry (41). |
0,9 |
asfalt |
22,8 (3,2) |
Przed nowoczesnym kościołem p/w Św. Antoniego z Padwy (42) i znakiem informacyjnym „Do słupa granicznego z 1545 r. – 1000 m” (43)skręcamy w lewo, w szosę w kierunku Długosze i Kopijki do mostu na rzece Ełk. |
||
23,2 (2,8) |
Po przejściu przez most na rzece Ełk skręcamy w prawo w leśna drogę żwirową, która prowadzi równolegle do rzeki Ełk i zabudowy Prostek. |
2,1 |
gruntowa nieutwardzona |
23,8 (2,2) |
Nieduża polana z droga odchodzącą prostopadle w prawo, lekko w dół, w kierunku rzeki do widocznego białego słupa (44).To najstarszy słup graniczny w Polsce. Postawiony został w 1545 r., w miejscu styku trzech państw: Prus Książęcych, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Korony Polskiej. Od frontu napis łaciński i dwa herby: Prus i Litwy. Wracamy od słupa do drogi głównej i kontynuujemy wędrówkę na wprost. Droga dotąd żwirowa staje się piaszczysta. Grząski piasek towarzyszy przez las aż do pierwszych zabudowań wsi Bogusze. |
||
25,3 (0,7) |
Skrzyżowanie z drogą do Kosówki. Skręcamy w prawo, w kierunku mostu na rzece Ełk. |
0,25 |
asfalt |
25,5 (0,5) |
Tuż za mostem skrzyżowanie w Boguszach z szosą asfaltową Ełk – Białystok. Skręcamy na szosę w lewo. |
||
25,55 (0,45) |
Po 50 m opuszczamy szosę główną i skręcamy w prawo w ul. Bojowników, zgodnie z tablicą informacyjną: „Miejsce Straceń Ofiar Wojny” (45). Idziemy ul. Bojowników, która przypomina piaszczystą drogę polną. Po prawej za budynkami ukazuje się malutkie, prywatne jeziorko. |
0,35 |
gruntowa utwardzona |
25,9 (0,1) |
Skrzyżowanie dróg polnych. Skręcamy w lewo za tabliczką informacyjną: „Do miejsca straceń” (46). Przed nami cmentarz. |
0,1 |
gruntowa nieutwardzona |
26,0 (0,0) |
Brama wejściowa. Za nią w centralnej części cmentarza granitowy cokół a za nim wysoki, drewniany krzyż. Na pomniku napis: „Miejsce przesiąknięte krwią 11070 jeńców wojennych i ludności cywilnej pomordowanych prze hitlerowców w latach 1942 – 1944”. W czasie II wojny światowej był tutaj hitlerowski obóz koncentracyjny (47). Przetrzymywano tutaj jeńców rosyjskich i włoskich oraz ludność polską i żydowską. Obok znak końcowy (początkowy) szlaku zielonego. |
Jednostka samorządu |
Długość odcinka na terenie miasta/powiatu [ km] |
Miasto Ełk |
5,0 km |
Powiat ełcki |
21 km |
Razem |
26 km |
Długość odcinków szlaku z podziałem na rodzaje nawierzchni:
Rodzaj nawierzchni |
Długość odcinka [km] |
% |
Asfalt |
5,15 |
19,7 |
Bruk |
0,9 |
3,5 |
Droga gruntowa utwardzana |
0, 75 |
2,8 |
Droga gruntowa nieutwardzona |
17,4 |
67,0 |
Inna – płyty betonowe (chodniki) |
1,8 |
7,0 |
Razem |
26 |
100 |